Lịch sử Giếng bậc thang

Baoli Ghaus Ali Shah thế kỷ 18, ở Farrukhnagar, HaryanaAgrasen Ki Baoli tại New Delhi

Giếng bậc thang có thể khởi đầu với mục đích đảm bảo nguồn nước trong kỳ hạn hán. Bằng chứng khảo cổ học sớm nhất về giếng được xây với bậc thang để tiếp cận chúng tìm ra tại Dholavira trong khi địa điểm này cũng có các bể chứa hoặc hồ chứa nước cũng được xây với bậc thang. Bồn tắm lớn của Mohenjo Daro cũng được xây với bậc thang theo các hướng ngược nhau. Văn bia của Ashoka đề cập đến việc xây dựng giếng bậc thang dọc theo các tuyến đường lớn của Ấn Độ với khoảng cách 8 kos để thuận tiện cho du khách, nhưng Ashoka nói rằng đó là một tập tục đã có từ trước ông và cũng được các vị vua thực hiện trước đây.

Vua Devanampriya Priyadarsin nói như vậy. Trên các tuyến đường, những cây đa do ta trồng, (để) có thể đem đến bóng mát cho đàn gia súc và người dân, (và) những lùm xoài được trồng nên. Và (theo khoảng không giang) giếng 8 kos do ta đào, cùng các bậc thang (để bước xuống nước) đã được xây dựng. Lượng lớn điểm uống nước đã được ta lập ra, ở đây và ở đó, cho đàn gia súc và người dân vui vẻ sum vầy. [Nhưng] cái được gọi là vui vẻ này [ít hệ quả]. Vì với nhiều tiện nghi khác nhau, dân chúng đã được cả các vị vua trước đây lẫn chính ta ban phước lành. Nhưng với ta, điều này được thực hiện vì mục đích sau: để họ có thể tuân theo thông lệ đạo đức.

— Cột Chỉ dụ Ashoka số No 7

Những giếng bậc thang cắt bằng đá đầu tiên ở Ấn Độ có niên đại từ năm 200-400 Công nguyên.[5] Ví dụ sớm nhất về một cái ao giống như bồn tắm có thể đạt kích thước bằng giếng bậc thang tìm được tại hang động UperkotJunagadh. Những hang động này có niên đại vào thế kỷ thứ 4. Navghan Kuvo, một cái giếng bậc thang tròn ở vùng lân cận, là một ví dụ khác. Nó có thể được xây dựng vào thời Satrap miền tây (200-400 CN) hoặc Maitraka (600-700 CN), mặc dù một số nguồn cho rằng nó được xây dựng vào thế kỷ 11. Adi Kadi ni Vav gần đó được xây dựng vào nửa sau của thế kỷ 10 hoặc thế kỷ 15.[6]

Những giếng bậc thang tại Dhankquận Rajkot có niên đại 550-625 Công nguyên. Các ao bậc thang ở Bhinmal (850-950 SCN) được xây về sau nó.[5] Giếng bậc thang được xây dựng ở khu vực tây nam Gujarat vào khoảng năm 600 Công nguyên; từ đó chúng mở rộng về phía bắc đến Rajasthan và sau đó là miền bắc và tây Ấn Độ. Ban đầu được những tín hữu Ấn Độ giáo sử dụng như một loại hình nghệ thuật, việc xây dựng những giếng bậc thang này đã đạt đến đỉnh cao trong thời kỳ cai trị của Hồi giáo từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 16.[4]

Một trong những ví dụ sớm nhất hiện có về giếng bậc thang được xây dựng vào thế kỷ 11 ở Gujarat, giếng bậc thang của Mata Bhavani. Một dãy bậc thang dài dẫn đến mặt nước bên dưới một chuỗi tầng gác mở các lều rạp được bố trí dọc theo trục đông/tây. Việc trang trí các cột, giá đỡ và dầm cầu kỳ là một ví dụ điển hình cho thấy giếng bậc thang đã được sử dụng như một loại hình nghệ thuật.[7]

Các hoàng đế Mughal đã không phá vỡ văn hóa được thực hiện trong những chiếc giếng này và khuyến khích xây dựng nhiều giếng hơn. Các nhà cầm quyền trong thời Raj thuộc Anh nhận thấy việc vệ sinh giếng bậc thang kém hơn mong muốn và đã lắp đặt hệ thống ống và máy bơm để thay thế mục đích của chúng.[7]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Giếng bậc thang http://www.agrasenkibaoli.com/ http://www.indiasinvitation.com/stepwells_of_gujar... http://jatinchhabra.com/indian-stepwells/ http://www.oxfordartonline.com/view/10.1093/gao/97... http://www.thisiscolossal.com/2015/08/stepwell-arc... http://www.indoarch.org/arch_glossary.php http://www.stepwells.org https://www.archdaily.com/395363/india-s-forgotten... https://books.google.com/books?id=61fSwBF4bbYC https://books.google.com/books?id=CtDLDAAAQBAJ&pg=...